محیط زیست عزیز ما

شاه روباه

نام های دیگر : شاه روباه ایرانی

شاه‌روباه پستانداری از سردهٔ روباهان (Vulpes) است که در علفزارهای کوهستانی فلات ایران زندگی می‌کند. جثهٔ آن کمی کوچک‌تر از روباه معمولی است و بر روی صورت، دو نوار سیاه و مشخص دارد که از چشم‌ها به طرف بیرون امتداد یافته‌اند.

یوزپلنگ آسیایی

نام های دیگر : یوزپلنگ ایرانی

یوزپلنگ آسیایی (به انگلیسی: Asiatic cheetah) یا یوزپلنگ ایرانی (به انگلیسی: Persian cheetah) (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ در بحران انقراض از یوزپلنگ است و بر اساس برآوردها در سال ۱۴۰۱ تنها ۲۰ قلاده از آن در ایران شناسایی شده و دارای شناسنامه بودند که در سال ۱۴۰۲ این امار به ۱۲ قلاده کاهش یافت. ولی به دلیل استتار خوب این گونه، به احتمال خیلی زیاد بیشتر است و ممکن است باز هم یوز پلنگ در ایران وجود داشته باشد. تعداد یوزپلنگ های ایرانی در مرداد ۱۴۰۴، با افزایش دو برابری به ۲۶ قلاده رسید که ۶ یوز در اسارت و ۲۰ یوز در طبیعت هستند.

زاغ بور ایرانی

زاغ کویری، بورمرغ

زاغ بور ایرانی یا زاغ کویری یا بورمرغ (نام علمی: Podoces pleskei) پرنده‌ای از خانوادهٔ کلاغان است و یکی از چهار گونه‌ در سرده Podoces زاغ‌های زمینی یا زاغ‌های بور است. نام انگلیسی این گونه گاهی Iranian Ground Jay و گاهی Pleske's Ground Jay است.

گورکن عسل‌خوار

نام‌های دیگر: رودک عسل‌خوار

گورکن عسل‌خوار یک گونه گوشت‌خوار است که به‌طور عمده در مناطق گرمسیر و بیابانی جنوب آسیا و آفریقا زندگی می‌کند. این حیوان به‌دلیل علاقه‌اش به عسل و مهارت‌های شکار خود در یافتن و خوردن عسل، به این نام معروف است. گورکن عسل‌خوار به‌عنوان یک جانور مقاوم و شکارچی ماهر شناخته می‌شود که از قدرت بدنی و دندان‌های تیز خود برای شکستن منابع غذایی مختلف بهره می‌برد.

شنگ اوراسیایی

نام‌های دیگر: شنگ، سمور آبی، راسو آبی

شنگ اوراسیایی یک جانور گوشت‌خوار و آبزی است که در نواحی مختلف اروپا، آسیا و ایران یافت می‌شود و عمدتاً در کنار آب‌های شیرین مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها زندگی می‌کند. شنگ اوراسیایی به‌عنوان یک شکارچی ماهر و شناگر قدرتمند شناخته می‌شود که به‌راحتی در آب‌های سرد و حتی یخ‌زده قادر به زندگی است.

کفتار راه‌راه

نام‌های دیگر: کفتار خط‌دار، کفتار هیاک، کفتار ایرانی

کفتار راه‌راه یکی از گونه‌های کفتار است که به‌طور عمده در نواحی خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقا زندگی می‌کند. این حیوان به دلیل داشتن پوششی با خطوط مشخص روی بدن خود، به‌راحتی شناسایی می‌شود. کفتار راه‌راه به‌عنوان یک حیوان گوشت‌خوار و شکارچی توانمند شناخته می‌شود که علاوه بر شکار، از لاشه‌ها نیز تغذیه می‌کند.

حواصیل خاکستری

نام‌های دیگر: گُرگر، جگرب

حواصیل خاکستری یکی از پرندگان آبزی بزرگ است که در نواحی مختلف ایران به‌ویژه در تالاب‌ها، رودخانه‌ها و سواحل دریاها زندگی می‌کند. این پرنده با گردن بلند و منقار تیز و باریک خود به شکار ماهی‌ها، دوزیستان و حشرات می‌پردازد. حواصیل خاکستری به دلیل زیبایی و رفتارش در شکار و همچنین پراکندگی گسترده در جهان، مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به حیات‌وحش است.

سمور سنگی

نام‌های دیگر: سمور کوهی، سمور خراسانی، سمور سینه‌سفید، سمور راش

سمور سنگی یکی از انواع سمور است و به طور عمده در مناطق کوهستانی و جنگلی ایران زندگی می‌کند. این حیوان با ویژگی‌های خاص خود، از جمله بدن کشیده و خرگوشی، قادر است به‌طور مؤثری در محیط‌های مختلف مانند جنگل‌ها و صخره‌ها زندگی کند. سمور سنگی به‌عنوان یک شکارچی قوی و مستقل شناخته می‌شود که می‌تواند به‌خوبی از پس تهدیدات زیست‌محیطی برآید.

تشی ایرانی

نام‌های دیگر: چوله، سیخور

تشی ایرانی یا جوربُری ایرانی یک گونه از جوندگان خاردار است که در مناطق خشک و بیابانی ایران زندگی می‌کند. این گونه با ظاهر متفاوت و خارهای بزرگ و سفتش، در برابر شکارچیان و تهدیدات طبیعی محافظت می‌شود و از جمله حیوانات مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی است. تشی ایرانی به طور شبانه زندگی می‌کند و عمدتاً گیاهخوار است.

جیرجیرک دشتی

نام‌های دیگر: زَنجـِره، زلّه، جیرجیرانی

جیرجیرک دشتی یکی از حشرات شایع در مناطق خشک و بیابانی است. این حشره به دلیل صدای بلند و مداومی که در شب‌ها تولید می‌کند، بسیار شناخته شده است. جیرجیرک دشتی در مناطقی مانند دشت‌ها، بیابان‌ها و مناطق کشاورزی زندگی می‌کند و نقش مهمی در اکوسیستم‌های بیابانی دارد. این حشره در زیر خاک و در میان گیاهان پناه می‌گیرد و از گیاهان خشک تغذیه می‌کند.

باکلان سیاه

نام‌های دیگر: باکلان بزرگ، کاکی

باکلان سیاه یکی از بزرگ‌ترین گونه‌های باکلان‌ها است که در مناطق مختلف جهان از جمله ایران زندگی می‌کند. این پرنده با رنگ سیاه بدن و رفتارهای شکار خاص خود، به‌ویژه در سواحل دریاها و دریاچه‌ها شناخته شده است. باکلان سیاه یکی از پرندگان آبزی است که به‌طور عمده در محیط‌های آبی مانند دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و سواحل دریا زندگی می‌کند و از شنا کردن و غواصی در آب برای شکار ماهی‌ها بهره می‌برد.

تالاب آلماگل

نام‌های دیگر: دریاچه سیب

تالاب آلماگل یکی از زیستگاه‌های ارزشمند ایران است که در استان گلستان، در شمال کشور و در نزدیکی شهرستان آق‌قلا قرار دارد. این تالاب به‌دلیل داشتن تنوع زیستی بالا، به‌ویژه در فصول مهاجرت پرندگان، یکی از نقاط مهم زیست‌محیطی و اکولوژیکی در ایران محسوب می‌شود. تالاب آلماگل به‌عنوان یک تالاب آب شیرین و کم‌عمق، محل زندگی بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری است و از جمله مناطق حفاظتی کشور به‌شمار می‌آید.

مرغابی سرسبز

نام‌های دیگر: مرغابی چمچمه‌دار، مرغابی کوچک، اردک سرسبز، کلّه‌سبز

مرغابی سرسبز یکی از گونه‌های مرغابی‌های کوچک است که در مناطقی از آسیا و اروپا زندگی می‌کند. این گونه به‌خاطر ظاهر زیبا و ویژگی‌های خاص خود، مانند رنگ سبز در سر، برای علاقه‌مندان به پرندگان بسیار جذاب است. مرغابی سرسبز یکی از پرندگان مهاجر است که معمولاً در تالاب‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌های کم‌عمق سکونت دارد.

پارک ملی لار

نام‌های دیگر: منطقه حفاظت‌شده لار

پارک ملی لار یکی از زیستگاه‌های مهم طبیعی ایران است که در شمال شرق استان تهران واقع شده و در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه‌های البرز قرار دارد. این پارک به دلیل وجود تنوع زیستی بالا و شرایط طبیعی مناسب، در فهرست پارک‌های ملی ایران قرار گرفته است. این پارک با مساحتی حدود ۳۰ هزار هکتار، از مهم‌ترین مناطق طبیعی ایران است که به‌دلیل وجود پوشش گیاهی خاص و اکوسیستم‌های متنوع، از اهمیت زیست‌محیطی بالایی برخوردار است.

لاک‌پشت پوزه‌عقابی

نام‌های دیگر: لاک‌پشت دریایی خلیح فارس، لاک‌پشت منقارعقابی

لاک‌پشت پوزه‌عقابی یکی از بزرگ‌ترین گونه‌های لاک‌پشت‌های دریایی است که در خلیج فارس و دریای عمان زندگی می‌کند. این گونه به‌دلیل رفتارهای خاص در جفت‌گیری و تخم‌گذاری، و همچنین ویژگی‌های بدنی همچون پوزه بزرگ و شبیه به عقاب خود، شناخته شده است. لاک‌پشت پوزه‌عقابی یکی از گونه‌های در معرض انقراض است و به حفاظت ویژه نیاز دارد.

شغال

نام‌های دیگر: شغال طلایی، شغال معمولی

شغال در ایران و بسیاری از مناطق آسیایی و اروپایی زندگی می‌کند. این حیوان به‌دلیل جثه متوسط، رفتار اجتماعی منعطف و رژیم غذایی همه‌چیزخوارش شناخته شده است. شغال‌ها نقش مهمی در اکوسیستم‌ها دارند و به کنترل جمعیت جوندگان و سایر حیوانات کوچک کمک می‌کنند.

سنجاقک تالابی

نام‌های دیگر: سنجاقک آبزی، سنجاقک بزرگ تالابی

سنجاقک تالابی یکی از مهم‌ترین حشرات آبزی در اکوسیستم‌های تالابی و آب‌های شیرین ایران است. این سنجاقک‌ها به‌عنوان شکارچیان طبیعی حشرات و جلبک‌ها نقش مهمی در کنترل جمعیت آفات و تعادل زیستی تالاب‌ها دارند. آن‌ها در فصول گرم سال به‌ویژه در نزدیکی تالاب‌ها، دریاچه‌ها و مرداب‌ها فعال هستند و به‌عنوان شاخص سلامت زیستگاه‌های آبی شناخته می‌شوند.

خارپشت ایرانی

نام‌های دیگر: خارپشت برانت

خارپشت ایرانی یکی از گونه‌های نادر و منحصربه‌فرد خارپشت‌ها است که در مناطق مختلف ایران به‌ویژه در نواحی کوهستانی و بیابانی زندگی می‌کند. این گونه به‌ویژه در شب فعال است و بیشتر از حشرات، کرم‌ها و سایر موجودات کوچک تغذیه می‌کند. خارپشت ایرانی دارای ویژگی‌های جسمانی خاص مانند بدن پوشیده از تیغ‌های ضخیم و رنگ بدن متمایل به خاکی است که به آن کمک می‌کند تا از خود در برابر شکارچیان طبیعی محافظت کند.

فک خزری

نام‌های دیگر: فک دریای خزر، فک کاسپین

فک خزری تنها گونه پستاندار دریایی بومی دریای خزر است و یکی از شاخص‌ترین گونه‌های این اکوسیستم به شمار می‌رود. این فک‌ها در طول تاریخ به‌دلیل زیستگاه محدود و جمعیت کم، توجه ویژه پژوهشگران و سازمان‌های محیط‌زیست را جلب کرده‌اند. فک خزری نقش مهمی در زنجیره غذایی دریای خزر دارد و به‌عنوان یک شاخص سلامت اکوسیستم این دریا شناخته می‌شود.

گوزن زرد ایرانی

نام‌های دیگر: گوزن بزرگ ایرانی

گوزن زرد ایرانی یکی از بزرگ‌ترین پستانداران جنگلی ایران و نمادی از تنوع زیستی در زیستگاه‌های کوهستانی و جنگلی کشور است. این گونه به‌دلیل جثه بزرگ، شاخ‌های بلند و ارزش شکار تفریحی و اقتصادی، توجه ویژه‌ای دارد. گوزن زرد ایرانی نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی جنگل‌ها و مراتع کوهستانی ایفا می‌کند.