محیط زیست عزیز ما
امروز به فکر باش؛ پشیمانی آینده سودی ندارد ...
دریاچه پریشان
نامهای دیگر: دریاچه کهگیلویه، دریاچه چرام
دریاچه پریشان یکی از بزرگترین و مهمترین دریاچههای فصلی ایران است که در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است. این دریاچه به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و اکوسیستم غنیاش، زیستگاه بسیاری از گونههای گیاهی و جانوری بهویژه پرندگان مهاجر است. اهمیت این دریاچه از جنبههای زیستمحیطی، اکولوژیکی و اجتماعی بسیار بالاست و در فصول مختلف سال شاهد تغییرات چشمگیر در حجم آب و تنوع زیستی آن هستیم.
مرال
نامهای دیگر: گوزن قرمز، گوزن مرال ایرانی، گوزن قهوهای
مارال ایرانی یکی از گونههای ارزشمند پستانداران ایران است که در جنگلها و مناطق کوهستانی شمال و غرب کشور زندگی میکند. این گونه به دلیل اندازه بزرگ، شاخهای باشکوه و اهمیت اکولوژیکی بالا، یکی از نمادهای حیات وحش ایران محسوب میشود. مارال نقش مهمی در حفظ تعادل اکوسیستمهای جنگلی و مراتع دارد و به عنوان گونهای شاخص برای مدیریت حفاظت از محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است.
دریاچه بختگان
نامهای دیگر: تالاب بختگان، دریاچه فارس، گاوچاه بختگان
دریاچه بختگان یکی از بزرگترین و مهمترین دریاچههای فصلی ایران است که در استان فارس قرار دارد. این دریاچه با اکوسیستم غنی خود میزبان گونههای متنوع جانوری و گیاهی بهویژه پرندگان مهاجر است و نقش مهمی در تأمین منابع آبی و تعادل زیستمحیطی منطقه دارد. با این حال، تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی تهدیدی جدی برای پایداری آن ایجاد کرده است.
گورخر ایرانی
نامهای دیگر: گورخر آسیایی، گور
گورخر ایرانی یکی از گونههای شاخص پستانداران ایران است که در مناطق بیابانی و نیمهخشک کشور زندگی میکند و به عنوان نماد حیات وحش ایران شناخته میشود. این گونه اهمیت بالایی در حفظ تعادل اکوسیستمهای خشک و نیمهخشک دارد و از نظر حفاظتی یکی از گونههای در معرض تهدید انقراض محسوب میشود.
گرگ خاکستری
نامهای دیگر: گرگ معمولی، گرگ اروپایی
گرگ خاکستری یکی از مهمترین شکارچیان ایران است که نقش حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستمهای طبیعی، کنترل جمعیت گونههای کوچک و متوسط و حفاظت از تنوع زیستی دارد. این گونه از گذشته تا امروز مورد توجه پژوهشگران و محیطبانان بوده و در فرهنگ و اساطیر ایرانی نیز حضور دارد.
گربه شنی
نامهای قدیمی: گربه بیابانی، گربه عربی
گربه شنی یکی از کوچکترین و ارزشمندترین گربههای وحشی جهان است که در ایران و بخشهایی از شبهجزیره عربستان و شمال آفریقا پراکنش دارد. این گونه به دلیل سازگاری بالا با شرایط سخت بیابانی و توانایی شکار در محیطهای خشک و استتار فوقالعاده خود، یکی از گونههای شاخص برای مطالعه سازگاری جانوری در مناطق کمآب و گرم است.
کبک دری
نامهای قدیمی: کبک صخرهای، کبک خوزستانی
کبک دری یکی از گونههای شاخص پرندگان ایران است که عمدتاً در مناطق صخرهای، تپهماهی و ارتفاعات کمارتفاع جنوب غرب ایران یافت میشود. این پرنده به دلیل توانایی بالای خود در تطبیق با شرایط سخت محیطی و نقش اکولوژیکی در کنترل جمعیت حشرات و گیاهان بومی، اهمیت ویژهای دارد.
کاراکال
نامهای قدیمی: سیاهگوش، منگولهگوش
کاراکال گربهسانی میانجثه و چابک است که با منگولههای سیاه روی گوشها و بدن ماهیچهایاش شناخته میشود. این شکارچی توانمند در زیستگاههای خشک تا نیمهخشک، دامنههای سنگلاخی و بوتهزارها زندگی میکند و به خاطر توانایی خارقالعاده در پریدن و گرفتن پرندگان در هوا معروف است. در ایران کاراکال در پراکنش محدود اما پراکندهای گزارش شده و گونهای با اهمیت حفاظتی و اکولوژیک به شمار میآید.
قوچ و میش اوریال
نامهای دیگر: قوچ و میش هیمالیایی
قوچ و میش اوریال یکی از گونههای شاخص پستانداران ایران و منطقه هیمالیا است که در ارتفاعات و مناطق صخرهای زندگی میکند. این گونه به دلیل توانایی بالا در سازگاری با شرایط سخت اقلیمی و نقش اکولوژیکی در کنترل پوشش گیاهی و حفظ تنوع زیستی کوهستانها اهمیت ویژهای دارد.
فلامینگو
نامهای دیگر: فلامینگو بزرگ، بالآتشی، مُرغ آتشی، مرغ حسینی، سرخاب، غاز سرخ
فلامینگو یکی از شاخصترین پرندگان آبزی ایران و جهان است که با رنگ صورتی و پاهای بلندش شناخته میشود. این گونه در تالابها و دریاچههای کمعمق ایران به ویژه در بخشهای جنوبی و شمالی کشور یافت میشود و نقش مهمی در اکوسیستمهای آبی و تالابی ایفا میکند.
عقاب طلایی
نامهای قدیمی: عقاب شاهی
عقاب طلایی یکی از بزرگترین و شناختهشدهترین پرندگان شکاری ایران و جهان است که به دلیل توانایی پرواز بلند، قدرت شکار و زیبایی منحصر به فردش، جایگاه ویژهای در فرهنگ و اکوسیستمها دارد. این گونه نقش کلیدی در کنترل جمعیت شکارها و حفظ تعادل اکوسیستمهای طبیعی ایفا میکند.
دریاچه ارومیه
نامهای دیگر: دریاچه آلما، دریاچه شاهی، رضايیه، دریاچه چیچست
دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و شناختهشدهترین دریاچههای ایران و خاورمیانه است که در شمالغربی کشور و بین استانهای آذربایجان شرقی و غربی واقع شده است. این دریاچه با وسعت گسترده، تنوع زیستی و اهمیت زیستمحیطی بالا، یکی از ذخیرهگاههای مهم طبیعی ایران به شمار میآید.
خرس سیاه آسیایی
نامهای دیگر: خرس سیاه هیمالیایی، خرس سیاه ایرانی، خرس ماه، خرس سینهسفید
خرس سیاه آسیایی یکی از گونههای بزرگ پستانداران ایران و آسیای مرکزی است که در جنگلهای کوهستانی و ارتفاعات شمال و غرب کشور زندگی میکند. این گونه به دلیل اهمیت اکولوژیکی، توانایی سازگاری با محیطهای مختلف و نقش کلیدی در اکوسیستمهای جنگلی، یکی از شاخصترین گونههای حیات وحش ایران محسوب میشود.
جنگلهای هیرکانی
نامهای دیگر: جنگلهای خزری، جنگلهای شمال ایران
جنگلهای هیرکانی یکی از قدیمیترین و مهمترین اکوسیستمهای جنگلی جهان و ایران هستند که در نوار ساحلی جنوبی دریای خزر از استانهای گلستان تا گیلان و مازندران گسترده شدهاند. این جنگلها به دلیل تنوع زیستی فوقالعاده، قدمت تاریخی و نقش مهم در تعدیل اقلیم و حفاظت منابع طبیعی، ارزش جهانی دارند و در فهرست ذخیرهگاههای زیستکره یونسکو ثبت شدهاند.
جنگلهای زاگرس
نامهای قدیمی: جنگلهای بلوط ایران، جنگلهای پارس
جنگلهای زاگرس از بزرگترین و ارزشمندترین اکوسیستمهای جنگلی ایران هستند که نقش حیاتی در حفاظت از تنوع زیستی، کنترل فرسایش خاک، مدیریت منابع آب و تامین معیشت جوامع محلی دارند. این جنگلها در طول تاریخ بهعنوان منبع اصلی چوب، علوفه و گیاهان دارویی شناخته شدهاند و به دلیل اهمیت زیستمحیطی، فرهنگی و اقتصادی، حفاظت از آنها امری ضروری است.
جزیره هرمز
نامهای قدیمی: زَرون، هورموغ
جزیره هرمز یکی از شناختهشدهترین جزایر خلیج فارس است که در استان هرمزگان و نزدیکی تنگه هرمز واقع شده است. این جزیره به دلیل موقعیت استراتژیک، تنوع زمینشناسی، خاکهای رنگین و ذخایر طبیعی و تاریخی، اهمیت ویژهای دارد. جزیره هرمز علاوه بر اینکه مقصد گردشگری محبوب است، نقش حیاتی در تجارت و حملونقل منطقهای نیز ایفا میکند و آثار باستانی، فرهنگ محلی و اکوسیستمهای خاص آن، آن را به یکی از مناطق ارزشمند خلیج فارس تبدیل کردهاند.
روباه شنی
نامهای قدیمی: روباه کوچک بیابانی، روباه عربی
روباه شنی یکی از گونههای منحصر به فرد و کوچکترین روباههای جهان است که در ایران و مناطق خشک و بیابانی شبهجزیره عربستان، شمال آفریقا و آسیای غربی پراکنش دارد. این گونه با سازگاری بینظیر با محیطهای گرم و خشک و توانایی شکار و زندگی در شرایط کمآب، نقش مهمی در حفظ تعادل اکوسیستمهای بیابانی ایفا میکند. روباه شنی به دلیل ظرافت بدنی، گوشهای بزرگ و رفتار شبانهاش شناخته میشود و یکی از شاخصترین پستانداران بیابانی است.
دشت لوت
نامهای قدیمی و محلی: لوت بزرگ، کویر لوت، کویر شرقی ایران
دشت لوت یکی از بزرگترین و گرمترین بیابانهای ایران و جهان است که در شرق و جنوب شرقی کشور قرار دارد. این منطقه با وسعت بیش از ۵۰ هزار کیلومتر مربع، دارای چشماندازهای بینظیر کویری، تپههای ماسهای و فلاتهای سنگی است. دشت لوت به دلیل شرایط اقلیمی خاص و ارزشهای زمینشناسی، در سال ۲۰۱۶ به عنوان ذخیرهگاه طبیعی جهانی در فهرست یونسکو ثبت شد.
دریاچه زریوار
نامهای قدیمی: زریوار مریوان، دریاچه میانکوهستانی زریوار
دریاچه زریوار یکی از مهمترین دریاچههای طبیعی ایران در استان کردستان است که در شهرستان مریوان واقع شده و نقش حیاتی در اکوسیستم منطقه، تأمین آب، گردشگری و معیشت مردم محلی دارد. این دریاچه از نظر زیستمحیطی ارزشمند بوده و به دلیل وجود گونههای گیاهی و جانوری متنوع، یکی از ذخایر طبیعی مهم غرب ایران محسوب میشود.
جنگلهای ارسباران
نامهای قدیمی و محلی: جنگلهای قرهداغ، قرهداغ، جنگلهای شمال غرب ایران
جنگلهای ارسباران یکی از مهمترین اکوسیستمهای جنگلی ایران و بخشی از جنگلهای هیرکانی محسوب میشوند. این جنگلها در شمال غرب کشور و در استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل واقع شدهاند و به دلیل تنوع گونههای گیاهی و جانوری، ارزش بالایی از نظر زیستمحیطی و اقتصادی دارند. ارسباران یکی از مناطق حفاظتشده و ثبتشده ایران است و به عنوان ذخیرهگاه زیستکره نیز شناخته میشود.