محمود فرشچیان


اطلاعات شناسنامه ای

تاریخ تولد: ۱۳۰۸/۱۱/۰۴
تاریخ وفات: ۱۴۰۴/۰۵/۱۸
محل وفات: نیوجرسی، ایالات متحده آمریکا
محل دفن: آرامگاه صائب تبریزی، اصفهان، ایران


دلیل شهرت

هنرمند

نقاش، نگارگر، شاعر

علت وفات

کهولت سن


توضیحات و جزئیات بیشتر

محمود فرشچیان فرزند حاج غلامرضا فرش‌فروش در سال ۱۳۰۸ شمسی در محله احمدآباد اصفهان به دنیا آمد. روحیه هنری و علاقه بسیار پدر به هنر، از همان کودکی، شور و شوق نقاشی را در محمود نهادینه کرد. ایشان در شرح این روحیه می گوید: «از کودکی انسانی درونگرا بودم. از همسالان خود کمتر رغبت به بازی داشتم و سعی داشتم خود را به کاری مشغول کنم. گچبری‌های سرستون‌ها و بخاری‌ها و دیوارهای منزل ما و نقوش بعضی از تابلوها، ذهن مرا به خود مشغول می‌داشتند. پدرم بازرگان فرش‌های اصیل ایرانی بود و طراحان و نقاشان قالی، کارهای خود را به ایشان ارائه می‌دادند. گاهی همراه پدرم به کارگاه آن هنرمندان می‌رفتم و از همان خردسالی از آن نقوش و رنگ‌ها، غرق در حیرت می‌شدم و خطوط موازی و مدوری که با دست‌های پرقدرت آنان بر صفحه کاغذ نقش می‌بستند، مرا به اعجاب و شگفتی وامی‌داشتند. روحیه عشق به هنر در همان زمان در من تقویت شد.»

حاج غلامرضا، پسرش را برخلاف فرهنگ غالب آن زمان، به مدرسه متجدد گلبهار فرستاد. این مدرسه با شهریه ای که از خانواده ها دریافت می کرد و بر اساس پروگرام اروپا، اداره می شد. محمود نوجوان تا اخذ مقطع سیکل در این مدرسه، زیر نظر اساتیدی همچون، عدنانی، بهشتی و ضیاءالدین امامی مشغول به تحصیل شد.

لازم به ذکر است که در این ایام با وساطت آقای ضیاءالدین امامی، به حاج میرزا آقا امامی معرفی شد و قریب 4 سال شاگردی ایشان را کرد. استاد حاج میرزا آقا امامی یک نقاش برجسته در کسوت روحانیت بود.

فرشچیان در سال ۱۳۲۴ شمسی به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان رفت و از وجود استاد عیسی بهادری استفاده های بسیار برد و در سال ۱۳۲۹ شمسی، موفق به اخذ دیپلم عالی شد. ایشان در این دوره با رنگ‌ها و ابزار نقاشی آشنا شد و طراحی قالی و سرامیک‌ سازی را فرا گرفت. محمود جوان که سرشار از انرژی و شور و عشق بود، هر چهارشنبه خودش را به انجمن الشعرای اصفهان می رساند. استاد حسن به‌نیا متخلّص به «متین» او را در این مسیر یاری کرد.

استاد در سال ۱۳۲۹ شمسی به وین اتریش رفت و وارد آکادمی هنرهای زیبای آنجا شد. هفت سال در وین ماند و سبک هنریش تجمیع و تجمیل شد. همچنین توانست به آثار موجود در کتابخانه ملی پاریس، موزه بریتانیا، گالری فریر واشنگتن، موزه متروپولیتن نیویورک و دانشگاه هاروارد دست یابد.

استاد فرشچیان در سال ۱۳۴۰ ش. کار خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۵۳ به مدیریت اداره ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزیده شد. ایشان در سال ۱۳۵۹ درخواست بازنشستگی داد که مورد موافقت قرار گرفت.

برخی از شاگردان او عبارتند از: اردشیر مجرد تاکستانی، مجید مهرگان، محمدباقر آقامیری و حسین کاشیان.

موزه محمود فرشچیان که بیش از ۵۰ اثر از او را در خود جای داده است سال ۱۳۸۰ در مجموعه ۱۱۰ هکتاری کاخ سعد آباد افتتاح شد.
فیلم مستندی نیز با عنوان عشق‌پرداز به کارگردانی حمید کاویانی و با حضور عزت‌الله انتظامی، پرویز پورحسینی و با صدای زیبا بروفه در نکوداشت او ساخته شده است که در آیین رونمایی کتاب پنجم او به نمایش درآمد.
در ۳۰ مهر ۱۳۹۷ دانشگاه محمود فرشچیان با عنوان کامل «دانشگاه هنرهای اسلامی-ایرانی استاد فرشچیان» به‌عنوان زیر مجموعهٔ دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح شد.

مطالعه بیشتر


نقل قول ها و پیام های مرتبط

درگذشت هنرمند برجسته و متعهد، جناب استاد محمود فرشچیان رحمة‌الله‌علیه را به هنرمندان و همکاران و دوستان و به‌ویژه به خانواده مکرّم ایشان تسلیت عرض می‌کنم و رحمت و مغفرت الهی را برای وی مسئلت دارم.

استاد فرشچیان، در دوران حیات پربار هنری خود با خلق آثاری شگرف از جمله «عصر عاشورا»، «یتیم‌نوازی امام علی (ع)»، «ضامن آهو» و قس‌علیهذا، ابزار هنر را به خدمت دیانت و اصالت درآورد و با رساترین و بلیغ‌ترین زبان به تبلیغ دین روی آورد.

ایشان در طراحی و ساخت ضریح‌های مطهر امام حسین (ع)، امام رضا (ع) و حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) نیز جوهره عشق و ارادت خود به ذوات مقدّسه آل‌الله عليهم‌السلام را نشان داد و درخشش و تصعید یک هنرمند متدیّن و متعهد را به رخ جهانیان کشید.

خدمات هنرمندانه این شخصیت برجسته در نزد خداوند متعال ماجور و مشکور است.

این فقدان بزرگ، ضایعه‌ای سترگ برای دنیای هنر و فرهنگ ایران است.
نام و یاد استاد فرشچیان همواره برای ایرانیان را زنده خواهد ماند.
روح پاک ایشان آرام و قرین رحمت الهی باد.

بسم الله الرحمن الرحیم

هنرمند برجسته و نام‌آور جناب آقای محمود فرشچیان، ستاره‌ی درخشانی در آسمان هنر ایرانی بود. تعهد و دین‌داری، گوهر ارزنده‌ی او را در خدمت معارف و دلبستگیهای مذهبی به کار گرفت و آثار جاودانه‌ئی به یادگار گذاشت. رحمت و رضوان خدا بر او باد. به خاندان او و دوستان و شاگردانش و به جامعه‌ی هنری کشور تسلیت عرض میکنم.

سید علی خامنه‌ای
بیست و نهم مرداد یکهزار و چهارصد و چهار