جنگل ابر

جنگل ابر



جنگلِ اَبْر قسمتی از جنگل‌های هیرکانی است در روستای ابر بخش بسطام شهرستان شاهرود استان سمنان در شمال شرق ایران قرار دارد. به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را ابر فراگرفته به این نام مشهور است.
طرح جنگل کاری احیا و غنی‌سازی جنگل‌های مخروبه ابر از سال ۱۳۷۰ به اجرا درآمده است که وسعتی برابر ۱۱۲۱۶ هکتار از دامنه‌های شمالی را شامل می‌شود. همچنین بیش از ۲۰۰ هکتار از مناطق فوق قرق و عملیات نهال کاری با کاشت گونه‌هایی مانند بلوط، افرا، شیردار، توسکا، ون، اقاقیا، گلابی وحشی، ممرز و تعدادی سوزنی برگ از جنس لاریکس و کاج جنگلی و بذرکاری با گونه‌های ون، ممرز، بلوط، گلابی وحشی انجام شده و عملیات فوق همچنان ادامه دارد.
این جنگل ۱۱۴اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست درآمد.
جنگل ابر شاهرود به عنوان دومین اثر طبیعی کشور بعد از بیابان لوت در ۱۴ تیر ۱۳۹۸ در اجلاسیه جهانی یونسکو در کشور آذربایجان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.
قدمت این جنگل مربوط به جنگل‌های هیرکانی است که جزو بقایای دوران سوم زمین‌شناسی است.
این جنگل در منطقهٔ البرز شرقی و در شهرستان شاهرود، بخش بسطام واقع شده و تقریباً مرز میان استان‌های سمنان و گلستان است.
ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن دما در فصل گرما و وجود چشمه‌سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از شاخصه‌های این جنگل است. میزان بارندگی در این منطقه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر و متوسط حداکثر دما ۲۰ و حداقل دما شش درجه سانتی‌گراد است. از چشمه‌های دایمی منطقه می‌توان به چشمه آلوچال، آب شرش و آبشار اشاره کرد.
وجود ۸۵ نوع گونه گیاه مانند راش، بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه‌های کلاه میر حسن، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر به همراه گونه‌های گیاهی نادر مانند نارون، بارانک، سرخدار و مانند آن‌ها جنگل ابر را به موزه‌ای طبیعی تبدیل کرده است. آب و هوای خاص این جنگل، درختان متفاوتی را در خود پرورش داده که برخی از این درخت‌ها با شکل خاص خود روی زمین خزیده‌اند و منظره زیبایی پدیدآورده‌اند. جنگل ابر یکی از بانک‌های گیاهان دارویی سرشار در کشور شناسایی شده است، که همه ساله مشتاقان و علاقه مندان زیادی را از گوشه کنار جهان به سوی خود دعوت می‌کند. در قسمت‌های جنوبی جنگل، یعنی قسمتی که به روستاها نزدیک‌تر است پوشش گیاهی تنک دیده می‌شود. در عمق جنگل تپه‌های پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است. مشهورترین درخت منطقه اورس است. درختی با ریشه‌های بلند که روی زمین می‌خزد. مناطق ابتدایی جنگل ابر ییلاق دامداران گلستانی است، اما در عمق جنگل اثری از انسان دیده نمی‌شود.
از گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ،گراز ، شغال، روباه، خرگوش، کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام‌برد.
منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ جنگل ابر یک منطقهٔ حفاظت‌شده با مساحت ۱۰۴۹۶ هکتار است که در استان سمنان در ایران قرار دارد. این منطقهٔ حفاظت‌شده طبق مصوبهٔ شمارهٔ ۷۳۰ در تاریخ ۹۳/۱۰/۲۹ در فهرست مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار گرفت.

مطالعه بیشتر