اروندرود
اروندرود
اَروَندرود رودی پهناور در مرز ایران و عراق است که از پیوستن رودهای دجله، فرات و سپس کارون پدید آمده است. دجله و فرات پیش از پیوستن به کارون در شهر قرنه در ۳۷۵ کیلومتری جنوب بغداد به هم میپیوندند. درازای اروندرود از قرنه تا ریزشگاه آن در خلیج فارس ۱۹۰ کیلومتر است. ریزشگاه اروندرود در میان شهر ایرانی اروندکنار و شهر عراقی فاو است. بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو ازجمله بندرهای مهم این آبراه هستند که نقش چشمگیری در رونق بازرگانی منطقه دارند.
هماکنون ۸۱ کیلومتر از ۱۷۵ کیلومتر طول اروندرود – از محل پیوستن نهر خین به این رودخانه تا مصب آن در خلیج فارس – مرز مشترک ایران و عراق بهشمار میآید. عرض اروند رود بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر و عمق آن بین نه تا پانزده متر در نوسان است و هنگام جزر و مد آب، تغییر مییابد و در عین حال برای کشتیرانی مناسب است.
اروند عرضی متغیر بین ۴۰۰ متر تا ۱۰۰۰ متر و عمقی تا حدود ۱۸ متر دارد. جریان آب رودخانه اروند از دو رودخانه دجله و فرات در خاک عراق سرچشمه گرفته و رودخانه کارون نیز بداخل آن میریزد. حرکت آب از شمال به طرف جنوب است که به خلیج فارس منتهی میگردد. آب رودخانه اروند که از دریا تأثیر میپذیرد، بهطور عمده دارای دو حرکت جزر (کاهش ارتفاع آب و حرکت آن به طرف خلیج) و مد (افزایش ارتفاع آب و حرکت آن از دریا به سمت رودخانه) میباشد که بهطورکل در طول شبانه روز، چهار بار تکرار میگردد. ارتفاع آب در عمیقترین قسمت رودخانه به ۲۵ متر میرسد و اختلاف ارتفاع آب در پایینترین حالت جزر و بالاترین حالت مد به ۵/۳ متر میرسید.
بندرهای ایرانی خرمشهر و آبادان و همچنین بزرگترین بندر عراق، یعنی بصره، در کنارههای این رودخانه واقع شدهاند. چون این رودخانه بین دو کشور مشترک است، بر پایه قوانین بینالمللی، هر دو کشور دارای حقوق یکسان بر رودخانه بوده و شیوه تعیین خط مرز بر رودخانههای مرزی، یا به روش خط فرض (خط فرض منصف وسط رودخانه) است، و یا اگر قابل کشتیرانی باشد، به روش تالوگ میباشد که به معنای خطالقعر قابل کشتیرانی درحالت جزر کامل میباشد.
اروند عرضی متغیر بین ۴۰۰ متر تا ۱۰۰۰ متر و عمقی تا حدود ۱۸ متر دارد. جریان آب رودخانه اروند از دو رودخانه دجله و فرات در خاک عراق سرچشمه گرفته و رودخانه کارون نیز بداخل آن میریزد. حرکت آب از شمال به طرف جنوب است که به خلیج فارس منتهی میگردد. آب رودخانه اروند که از دریا تأثیر میپذیرد، بهطور عمده دارای دو حرکت جزر (کاهش ارتفاع آب و حرکت آن به طرف خلیج) و مد (افزایش ارتفاع آب و حرکت آن از دریا به سمت رودخانه) میباشد که بهطورکل در طول شبانه روز، چهار بار تکرار میگردد. ارتفاع آب در عمیقترین قسمت رودخانه به ۲۵ متر میرسد و اختلاف ارتفاع آب در پایینترین حالت جزر و بالاترین حالت مد به ۵/۳ متر میرسید.
بندرهای ایرانی خرمشهر و آبادان و همچنین بزرگترین بندر عراق، یعنی بصره، در کنارههای این رودخانه واقع شدهاند. چون این رودخانه بین دو کشور مشترک است، بر پایه قوانین بینالمللی، هر دو کشور دارای حقوق یکسان بر رودخانه بوده و شیوه تعیین خط مرز بر رودخانههای مرزی، یا به روش خط فرض (خط فرض منصف وسط رودخانه) است، و یا اگر قابل کشتیرانی باشد، به روش تالوگ میباشد که به معنای خطالقعر قابل کشتیرانی درحالت جزر کامل میباشد.