سید محمد ضیاءآبادی
اطلاعات شناسنامه ای
تاریخ تولد: ۱۳۰۷
تاریخ وفات: ۱۳۹۹/۱۱/۲۰
محل وفات: بیمارستان خاتم‌الانبیاء، تهران، ایران
محل دفن: حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، شهر ری، تهران، ایران
دلیل شهرت
عالم دینی
از مجتهدان شیعه و اساتید اخلاق و مفسر قرآنعلت وفات
بیماری
کووید-۱۹، کروناتوضیحات و جزئیات بیشتر
آیت الله سید محمد ضیاء آبادی در سال ۱۳۴۷هـ ق (۱۳۰۷هـ ش) در قریه ضیاءآباد واقع در ۴۵ کیلومتری شهرستان قزوین و در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود. سادات ضیاءآباد از سادات جلیل القدرحسینی منطقه قزوین هستند و به شغل کشاورزی مشغول می‌باشند. پدرش سید محمود ضیاءآبادی از روحانیان متقی، مورد اعتماد، محل پناه مردم و خوشنام بود که در کنار تبلیغ، اقامه نماز و مطالعه روزانه کتب مذهبی، مخارج خانواده نه نفری خود را با کشاورزی تامین میکرد. او سحرها قبل از اذان صبح مشغول شب زنده داری می‌شد و بعداز اقامه فریضه اذان صبح با آهنگ خوش، قرآن تلاوت میکرد. مادر ارجمندش هم از زنان پارسا و آشنا به مسایل اسلامی بود.
نسب شریف سید محمد و همه سادات ضیاءآباد به امام حضرت زین العابدین علیه‌السّلام می‌رسد. سادات ضیاءآباد -به نقل معظم له- در گذشته هنگام هجوم امراض فراگیری مانند طاعون و وبا، پناهگاه اهالی بودند.
سید محمد از دوران کودکی در کشاورزی به والدین کمک میکرد و در کنار آن نزد پدر قرآن و خواند و نوشتن را فرا می‌گرفت. پدر وقتی در محافل مذهبی شرکت میکرد، سید محمد را همراهش می‌برد و او را با فضای معنوی و مجالس و محافل حسینی آشنا می‌ساخت. سید محمد به خوبی یاد دارد که شبانه و آخر وقت به مجالس روضه که معمولا در منازل اشخاص برگزار می‌شد، می‌رفتند، زیرا قانون ضد دینی رضاخان روضه خوانی و برقراری مجالس عزاداری را منع کرده بود.
سید محمد با تشویق والدین بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ برای تحصیل علوم اسلامی به شهرستان عالم پرور قزوین(قزوین از شهرهای تاریخی ایران است و در عصر شاه طهماسب صفوی پایتخت ایران بود. در حوزه علمیه قزوین عالمان و حکیمان فراوانی تربیت شده‌اند که نام اغلب آنان در تاریخ تراجم و رجال به ثبت رسیده است. خصوصا در دو قرن اخیر به علت مرکزیت خاص علمی و وجود اساتید نامدار و برجسته در حوزه علمیه این شهر، بسیاری از مشتاقان از سایر نقاط، به خصوص گیلان، مازندران و آذربایجان، بدین شهر مهاجرت می‌کردند، مانند مرحوم میرزای رشتی (م: ۱۳۱۲هـ. ق) که بخشی از دروس مقدمات و سطح خود را در این شهر و در نزد مرحوم ملاعلی طارمی فراگرفت.) ( برخی از صاحب نظران سابقه علمی و تاریخی قزوین را مربوط به قرن سوم هجری می‌دانند. زمانی که قزوین پایگاه مهم مسلمانان و اعراب برای تسخیر بلاد دیلم و مازندران بود. در این دوران مسلمانان با تاسیس حوزه‌های علمی مشغول فراگیری علم می‌شدند. ) رفت و در مدرسه التفاتیه که از مدارس کهن قزوین به شمار می‌رود، سکونت گزید. مشغول فراگیری علوم اسلامی گردید. سید مقدمات ( صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع و منطق) را نزد استاد برجسته آقا شیخ یحیی مفیدی فراگرفت. شیخ یحیی از شاگردان برجسته آیات عظام حائری، نائینی و عراقی بود و بعد از اتمام تحصیلات و اخذ اجازه‌های اجتهاد، به علت بیماری به قزوین برگشت و مدیریت مدرسه التفاتیه را عهده دار گردید. از دیگر اساتید سید، آقا میرزا عبدالرحیم سامت قزوینی است که معالم و قوانین را نزد وی، فرا گرفت.
آیت الله ضیاءآبادی وقتی در حوزه قزوین بود، هر کتابی را که تحصیل میکرد، مراحل پایین تر آن را برای طلاب تدریس میکرد. وقتی هم که به قم آمد ضمن تحصیل، بارها کتب معالم، قوانین و لمعه را برای جمعی از طلاب و فضلاء در یکی از اتاقهای صحن نو و یا در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تدریس کرد.
آیت الله ضیاءآبادی در سال ۱۳۴۰هـ ش و بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی به تهران مهاجرت کرد و بیش از ۴۰ سال است که در این شهر مشغول خدمات علمی و فرهنگی است. خود دراین باره می‌گوید:
«در دوران اقامتم در قم فقط در درس خارج حضرت امام و آیت‌الله بروجردی شرکت کردم و تمام این درسها و نیز کفایه و اسفار ملاصدار را با حضرت آیت‌الله شیخ محمد محمدی گیلانی و مرحوم شیخ حسن لاهوتی بحث می‌کردم. بعد از فوت آیت‌الله بروجردی احساس کردم اقامت من در قم ضروری نیست، لذا به تهران مهاجرت کردم. آشنایی‌ام با دوستان شمالی که اغلب اهل وعظ وخطابه و به اصطلاح منبری بودند، مرا به منبری شدن علاقمند کرد و تشخیص دادم که زمینه کار در تهران مساعدتر است، لذا به تهران آمدم و ضمن تدریس در مدرسه آقای مجتهدی تهرانی، به کار وعظ و تبلیغ پرداختیم. بعد از مدتی چون علاقمند به مطالعه بودم، تشخیص دادم که منابر خودم را هدفمند کنم تا وقت بیشتری برای مطالعه داشته باشم که الحمدالله توفیقاتی نیز در این باره داشته‌ام.»
نسب شریف سید محمد و همه سادات ضیاءآباد به امام حضرت زین العابدین علیه‌السّلام می‌رسد. سادات ضیاءآباد -به نقل معظم له- در گذشته هنگام هجوم امراض فراگیری مانند طاعون و وبا، پناهگاه اهالی بودند.
سید محمد از دوران کودکی در کشاورزی به والدین کمک میکرد و در کنار آن نزد پدر قرآن و خواند و نوشتن را فرا می‌گرفت. پدر وقتی در محافل مذهبی شرکت میکرد، سید محمد را همراهش می‌برد و او را با فضای معنوی و مجالس و محافل حسینی آشنا می‌ساخت. سید محمد به خوبی یاد دارد که شبانه و آخر وقت به مجالس روضه که معمولا در منازل اشخاص برگزار می‌شد، می‌رفتند، زیرا قانون ضد دینی رضاخان روضه خوانی و برقراری مجالس عزاداری را منع کرده بود.
سید محمد با تشویق والدین بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ برای تحصیل علوم اسلامی به شهرستان عالم پرور قزوین(قزوین از شهرهای تاریخی ایران است و در عصر شاه طهماسب صفوی پایتخت ایران بود. در حوزه علمیه قزوین عالمان و حکیمان فراوانی تربیت شده‌اند که نام اغلب آنان در تاریخ تراجم و رجال به ثبت رسیده است. خصوصا در دو قرن اخیر به علت مرکزیت خاص علمی و وجود اساتید نامدار و برجسته در حوزه علمیه این شهر، بسیاری از مشتاقان از سایر نقاط، به خصوص گیلان، مازندران و آذربایجان، بدین شهر مهاجرت می‌کردند، مانند مرحوم میرزای رشتی (م: ۱۳۱۲هـ. ق) که بخشی از دروس مقدمات و سطح خود را در این شهر و در نزد مرحوم ملاعلی طارمی فراگرفت.) ( برخی از صاحب نظران سابقه علمی و تاریخی قزوین را مربوط به قرن سوم هجری می‌دانند. زمانی که قزوین پایگاه مهم مسلمانان و اعراب برای تسخیر بلاد دیلم و مازندران بود. در این دوران مسلمانان با تاسیس حوزه‌های علمی مشغول فراگیری علم می‌شدند. ) رفت و در مدرسه التفاتیه که از مدارس کهن قزوین به شمار می‌رود، سکونت گزید. مشغول فراگیری علوم اسلامی گردید. سید مقدمات ( صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع و منطق) را نزد استاد برجسته آقا شیخ یحیی مفیدی فراگرفت. شیخ یحیی از شاگردان برجسته آیات عظام حائری، نائینی و عراقی بود و بعد از اتمام تحصیلات و اخذ اجازه‌های اجتهاد، به علت بیماری به قزوین برگشت و مدیریت مدرسه التفاتیه را عهده دار گردید. از دیگر اساتید سید، آقا میرزا عبدالرحیم سامت قزوینی است که معالم و قوانین را نزد وی، فرا گرفت.
آیت الله ضیاءآبادی وقتی در حوزه قزوین بود، هر کتابی را که تحصیل میکرد، مراحل پایین تر آن را برای طلاب تدریس میکرد. وقتی هم که به قم آمد ضمن تحصیل، بارها کتب معالم، قوانین و لمعه را برای جمعی از طلاب و فضلاء در یکی از اتاقهای صحن نو و یا در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تدریس کرد.
آیت الله ضیاءآبادی در سال ۱۳۴۰هـ ش و بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی به تهران مهاجرت کرد و بیش از ۴۰ سال است که در این شهر مشغول خدمات علمی و فرهنگی است. خود دراین باره می‌گوید:
«در دوران اقامتم در قم فقط در درس خارج حضرت امام و آیت‌الله بروجردی شرکت کردم و تمام این درسها و نیز کفایه و اسفار ملاصدار را با حضرت آیت‌الله شیخ محمد محمدی گیلانی و مرحوم شیخ حسن لاهوتی بحث می‌کردم. بعد از فوت آیت‌الله بروجردی احساس کردم اقامت من در قم ضروری نیست، لذا به تهران مهاجرت کردم. آشنایی‌ام با دوستان شمالی که اغلب اهل وعظ وخطابه و به اصطلاح منبری بودند، مرا به منبری شدن علاقمند کرد و تشخیص دادم که زمینه کار در تهران مساعدتر است، لذا به تهران آمدم و ضمن تدریس در مدرسه آقای مجتهدی تهرانی، به کار وعظ و تبلیغ پرداختیم. بعد از مدتی چون علاقمند به مطالعه بودم، تشخیص دادم که منابر خودم را هدفمند کنم تا وقت بیشتری برای مطالعه داشته باشم که الحمدالله توفیقاتی نیز در این باره داشته‌ام.»
نقل قول ها و پیام های مرتبط
بسم الله الرّحمن الرّحیم
درگذشت عالم جلیل جناب حجةالاسلام والمسلمین آقای حاج سیّدمحمّد ضیاءآبادی رضوان‌الله‌علیه را به خاندان مکرّم و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. زبان ناصح و بیان مؤثر و فکرِ روشن و قلب متذکر و خاشع این عالم بزرگوار، منبع ارزشمندی از معارف دینی و اخلاقی را به گوشهای شنوا و دلهای مستعد هدیه میکرد و وسیله‌ی هدایت و فیض برای بسیاری از مستمعان درسها و خطابه‌های ایشان می‌شد. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و علو درجات را برای ایشان مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۱ بهمن ۱۳۹۹
درگذشت عالم جلیل جناب حجةالاسلام والمسلمین آقای حاج سیّدمحمّد ضیاءآبادی رضوان‌الله‌علیه را به خاندان مکرّم و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. زبان ناصح و بیان مؤثر و فکرِ روشن و قلب متذکر و خاشع این عالم بزرگوار، منبع ارزشمندی از معارف دینی و اخلاقی را به گوشهای شنوا و دلهای مستعد هدیه میکرد و وسیله‌ی هدایت و فیض برای بسیاری از مستمعان درسها و خطابه‌های ایشان می‌شد. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و علو درجات را برای ایشان مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۱ بهمن ۱۳۹۹
انالله و انا الیه راجعون
درگذشت عالم ربانی حضرت آیت الله سید محمد ضیاءآبادی از محققان و مفسران برجسته قرآن کریم، موجب تاثر و اندوه فراوان گردید.
این روحانی وارسته که مربی اخلاق کثیری از جوانان مؤمن و دستگیر نیازمندان بود، از علمای مهذب و فعال و مروج دین در تهران محسوب می گردید.
راه او راه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی و تعالیم نورانی اهل بیت علیهم السلام بود و تمام عمر شریف خود را در این مسیر سپری کرد و آثار پرباری برجا گذاشت که به یقین در خاطر مردم قدرشناس ایران باقی خواهد ماند.
اینجانب این ضایعه را به حوزه های علمیه، علمای اعلام، شاگردان، ارادتمندان و به ویژه بیت مکرم آن مرحوم تسلیت می گویم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان علو درجات و همجواری با اولیای الهی و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسالت دارم.
حسن روحانی
رئیس جمهوری اسلامی ایران
درگذشت عالم ربانی حضرت آیت الله سید محمد ضیاءآبادی از محققان و مفسران برجسته قرآن کریم، موجب تاثر و اندوه فراوان گردید.
این روحانی وارسته که مربی اخلاق کثیری از جوانان مؤمن و دستگیر نیازمندان بود، از علمای مهذب و فعال و مروج دین در تهران محسوب می گردید.
راه او راه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی و تعالیم نورانی اهل بیت علیهم السلام بود و تمام عمر شریف خود را در این مسیر سپری کرد و آثار پرباری برجا گذاشت که به یقین در خاطر مردم قدرشناس ایران باقی خواهد ماند.
اینجانب این ضایعه را به حوزه های علمیه، علمای اعلام، شاگردان، ارادتمندان و به ویژه بیت مکرم آن مرحوم تسلیت می گویم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان علو درجات و همجواری با اولیای الهی و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسالت دارم.
حسن روحانی
رئیس جمهوری اسلامی ایران