دلیل شهرت

هنرمند

شاعر، گوینده رادیو، صداپیشه و هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون، از برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار

علت وفات

کهولت سن

---

زندگی

ژاله علو با نام اصلی شوکت علو در سال ۱۳۰۶ در کوچه شریعت، واقع در محله سنگلج تهران زاده شد. پدر او ارتشی و پدربزرگ وی (عُلُوّالسلطنه) از خوشنویسان دوران قاجار بود. او در کودکی آثار ادبی ادیبان ایرانی همچون حافظ و سعدی و مولانا را فراگرفت. ژاله علو در نوجوانی عضو چند انجمن ادبی و گروه شعرخوانی بود و همین فعالیت‌ها موجبات راهیابی وی به رادیو برای دکلمه شعر و گویندگی در سال ۱۳۲۷ را مهیا کرد.

ژاله علو دانش‌آموخته سال ۱۳۲۶ دانشسرای مقدماتی تهران و هنرستان هنرپیشگی تهران در سال ۱۳۲۹ بود.

---

فعالیت هنری

نخستین فعالیت‌های هنری ژاله علو از سال ۱۳۲۷ با گویندگی زنده در رادیو ایران و اعلام برنامه‌ها، شامل می‌شد. سپس وی به اجرای نمایش‌های رادیویی پرداخت و از پایه‌گذاران برنامه داستان شب بود. اولین نمایشنامه‌ای که به‌طور زنده برای داستان شب کار کرد، دختر خورشید نام داشت که نصرت‌الله محتشم آن را کارگردانی کرد. اجراهای موزیکال وی در رادیو، وی را بر آن داشت که نام هنری «ژاله» را برای خود برگزیند.

ژاله علو در سال ۱۳۲۷ در فیلم طوفان زندگی به کارگردانی علی دریابیگی به ایفای نقش پرداخت. او پس از بازی در زندانی امیر و واریته بهاری وارد عرصه تئاتر شد و نخستین اجرای خود را در سال ۱۳۲۸ در یکی از نمایش‌های هنریک استپانیان به نام ماری مادلن در تئاتر فردوسی تجربه کرد. او فعالیت گسترده‌ای را در زمینه تئاتر داشت. او آخرین اجرای تئاتر خود را در سال ۱۳۳۷ و در نمایشی به نام توپاز به کارگردانی نصرت‌الله محتشم انجام داد.

به پیشنهاد اسماعیل کوشان، نقش اول فیلم افسونگر را با آنکه نقش منفی بود، پذیرفت و ۳ هزار تومان دستمزد گرفت. او تا اواخر دهه ۱۳۳۰ خورشیدی ایفاگر نقش‌های اصلی بود. اما به تدریج به شمایل مادر در سینمای ایران بدل شد.

ژاله علو فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۱ در استودیو پارس فیلم و با گویندگی به‌جای دلکش در فیلم مادر کاری از اسماعیل کوشان آغاز کرد و پس از آن در فیلم‌های زیادی بجای ستارگان سرشناس سینمای جهان حرف زد. او آغازگر دوبلهٔ پویانمایی در ایران بود. دوبلهٔ بسیاری از کارتون‌های والت دیسنی، مانند زیبای خفته و گربه‌های اشرافی به سرپرستی وی انجام شدند.

وی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بازی در تلویزیون را با مجموعهٔ امیرکبیر آغاز کرد. آخرین حضور تلویزیونی او در مجموعهٔ مختارنامه بود.

او همچنین در برخی از برنامه‌های موسیقایی تلویزیون نظیر دلنوازان به دکلمه اشعار می‌پرداخت. ژاله علو همچنین در آلبوم دختر گلفروش ساخته حسن کسائی، با صدای علی جهاندار و تنبک محمود رفیعیان اشعاری را دکلمه کرده بود.

شاخص‌ترین آثار ژاله علو در سال‌های پس از انقلاب، یکی مدیریت دوبلاژ سریال محبوب سال‌های دور از خانه (اوشین) و دیگری، هنرنمایی در مجموعهٔ تلویزیونی روزی روزگاری در نقش زن ایلیاتی مقتدری به‌نام خاله لیلا بود که مورد استقبال قرار گرفت.